Electrical (1)

Substation

အရင္ဆံုုး အ၀င္ကေန စ ေျပာရမယ္ဆိုုရင္ စက္ရံုုျဖစ္ေစ၊ အိမ္ယာစီမံကိန္း (HDB, Condo) ျဖစ္ေစ ကၽြန္ေတာ္တိုု့ဆီမွာဆိုုရင္ ဓာတ္အားခြဲရံုုလိုု့ေခၚရမယ့္  substation တစ္ခုု ကေန စ ရပါမယ္။ ဒီ substation ဆီအထိေရာက္ေအာင္ ေကဘယ္ cable ႀကိဳးဆြဲေပးရတာက PG (power grid) ဌာနရဲ႔ တာ၀န္ပါပဲ။ ဒါေပမယ့္ substation ဆီကို အျပင္ Main line က ေကဘယ္လ္ေတြ၀င္ဖို့ အတြက္  ကိုုယ့္စက္ရံုု အိမ္ယာစသျဖင့္ရဲ႕  ၀န္းၿခံအျပင္ဘက္ထိ ေျမေအာက္ပိုုက္းလိုုင္းေတြကိုု contractor က တည္ေဆာက္ေပးရပါတယ္။

ဒီေျမေအာက္ပိုုက္လိုုင္းနဲ႔ အျပင္ဘက္မွာရွိေနတဲ့ မဟာဓာတ္အားလုုိင္းကိုု Power grid ကဆက္ၿပီး ေျမေအာက္ေကဘယ္ႀကိဳးေတြကိုု substation ထဲကိုု ဆြဲယူလာမွာျဖစ္ပါတယ္။ စင္ကာပူၿခံေျမ ဖြဲ႔စည္းပံုုအရ ျခံ၀န္းတုုိင္းရဲ႔ အျပင္ဘက္နယ္နမိတ္အစမွာ ေရေျမာင္းရွိရမွာျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ contractor ေတြအေနနဲ႔ အဲဒီေရေျမာင္းအျပင္ဘက္ ၃၀၀ မီလီမီတာအထိ ေျမႀကီးထဲကေန ေရေျမာင္းေအာက္ကိုု ျဖတ္ၿပီး အျပင္ကိုု တူးယူတည္ေဆာက္ေပးရပါတယ္။  ဒီပိုုက္ေတြကိုု lead in pipe လိုု့ေခၚပါတယ္။ 150 mm UPVC pipe ေတြကိုုသံုုးရၿပီး concrete jacket လိုု့ေခၚတဲ့ hunching လုုပ္ေပးရပါတယ္။ ပိုက္အေရအတြက္ကေတာ့ ကိုယ္ေလွ်ာက္တဲ့အေပၚ မူတည္ၿပီး PG ကသတ္မွတ္ထားတဲ့ အတုိင္း လုပ္ေပးရမွာျဖစ္ပါတယ္။

Lead in pipe ကို hunch မလုပ္မီႏွင့္ လုပ္ၿပီး warning tape ခင္းထားပံု (ေနာက္ပိုင္း ကိစတစ္ခုခုေၾကာင့္ ေျမတူးၾကပါက ယင္း warning tape ကိုေတြ႔လွ်င္ ေအာက္တြင္ ပါ၀ါလုိင္းႀကိဳးမ်ား ရွိေၾကာင္း သတိေပးထားျခင္းျဖစ္သည္။ ခုျပထားတဲ့ပံုက 2HT တနည္းအားျဖင့္ 1700 KW ~ 17250 KW အၾကား အသံုးအတြက္ ျဖစ္ပါတယ္။)

http://www.chawlwin.blogspot.com မွ ယူပါတယ္။

Substation တစ္ခုုလို့ ေျပာေပမယ့္ ဒီ substation နဲ႔ တြဲၿပီး HT/LT switch gear ရယ္ ေနာက္ transformer (step down) ရယ္ ေနာက္ LV switch board ရယ္ဆိုၿပီး တစ္ခါတည္း ေဆာက္ထားေလ့ရွိပါတယ္။ substation မွာ cable ၀င္မယ့္ cable chamber room ရယ္ ေနာက္ သူ႔ switch panel ေတြထားဖို့ အခန္းရယ္ ၂ ခန္းရွိပါတယ္။ အေပၚထပ္နဲ႔ ေအာက္ထပ္ပါ။ panel ကအေပၚထပ္နဲ႔ cable ကေတာ့ ေအာက္ခန္းပါ။ ေနာက္ အလားတူ HT switch gear ကလည္း အေပၚက panel ေအာက္က cable chamber room ဆိုၿပီး ၂ ခန္း၊ ေနာက္ power meter kiosk မီတာထားဖို့ တစ္ခန္း စုစုေပါင္း ၇ ခန္းလိုပါတယ္။

ပထမခန္းကေတာ့ PG က ဆြဲလာမယ့္ မဟာဓာတ္အားလိုုင္းထားမယ့္ အခန္းျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအခန္းကို အားလံုးျပင္ဆင္ၿပီးလို႔ handover လုပ္ၿပီးတာနဲ႔ သက္ဆိုင္ရာ PG ကလြဲၿပီး ပိုင္ရွင္အပါအ၀င္ ဘယ္သူမွ ၀င္ခြင့္မရွိပါဘူး။ ျပင္ဆင္တယ္ဆိုတာက သူတို့သတ္မွတ္ထားတဲ့ အေပါက္ေတြ ေဖာက္ေပးရတာ၊ lighting၊ power points ေတြနဲ႔ earthling ေတြကို တပ္ဆင္ေပးရတာကို ေျပာတာပါ။ သူတို့ တပ္ဆင္ၿပီးလို့ အဲဒီအေပါက္ေတြ ျပန္ပိတ္ရမယ္ဆိုမွ သူတို့ကို တံခါးလာဖြင့္ခိုင္းၿပီး ၀င္လုပ္ရပါတယ္။

လိုင္းေလွ်ာက္ၿပီးလို့ approved ျဖစ္ၿပီးရင္ သူတို့စက္ေတြ တပ္ဆင္ဖို့ အသင့္ျဖစ္ မျဖစ္ လာၾကည့္ပါတယ္။ အဆင္သင့္ျဖစ္ၿပီဆိုရင္ သူတို့ဘာသာ panel ေတြလာထိုင္ ေကဘလ္ေတြဆြဲ ပါလိမ့္မယ္။ ေကဘယ္လ္ဆြဲတဲ့အခါမွာ main substation ကေန အေဆာက္အဦးထဲက sub station ထဲကို အရင္ဆြဲပါတယ္။ substation ထဲက switch panel ထဲကေနမွတဆင့္ HT switch gear ဘက္အထိ ဆြဲေပးပါတယ္။ အဲဒါေတြအကုန္လံုးကို power grip က လာလုပ္ေပးပါတယ္။ 

HT switch gear ဘက္မွာ cable connection လုပ္တာကေတာ့ PG ကမလုပ္ေပးပါဘူး။ ကိုယ့္ဘာသာကိုယ္ cable connector သက္သက္ေခၚရပါတယ္။ သူတို့က cable connect လုပ္တဲ့ ပေရာ္ဖက္ရွင္နယ္ေတြပါ။ တနည္းအားျဖင့္ authorized cable connector ေတြပါ။

HT switch gear တစ္ခု

အဲဒီ HT switch gear panel ကေနမွ တတိယခန္းျဖစ္တဲ့ Transformer ခန္းထဲကိုု ေကဘယ္လ္ေတြ သြားရပါတယ္။ Transformer ဟာ step down transformer ျဖစ္ၿပီး သူ႔ဆီကေနထြက္တာကမွ 230/450 Volt အားရွိတဲ့ ကၽြန္ေတာ္တိုု့သံုုးႏိုုင္တဲ့ low voltage ျဖစ္လာပါတယ္။ Transformer room ကေနမွတစ္ဆင့္ သူ႔အေပၚမွာ ရွိတဲ့  LV switch room ထဲက Main Distribution Board (MDB) ကေန က်န္တဲ့ေနရာေတြကိုု ခြဲၿပီး ပိုု့ေပးရပါတယ္။

Cable chamber room တစ္ခု

LV switch Board တစ္ခု

အေပၚမွာ ကၽြန္ေတာ္သံုုးထားတဲ့ HT/LT  ဆိုုတာက အရွည္အားျဖင့္ High tension and low tension ကိုု ေခၚထားတာျဖစ္ပါတယ္။ ေဆာက္ေနတဲ့စက္ရံုု ဒါမွမဟုုတ္ ကြန္ဒိုုတိုု့ရဲ႔ ဓာတ္အား သံုုးစြဲမယ့္ အလားအလာ ေပၚမူတည္ၿပီး PG ကိုုေလွ်ာက္တဲ့အခါမွာ HT or LT ဆိုုၿပီး ေလွ်ာက္ရပါ တယ္။ ဒါ့အျပင္ EHT (Extra High tension) UHT (Ultra high tension) စသျဖင့္လည္း ေလွ်ာက္ႏုုိင္ပါတယ္။ ခြဲျခားပံုုကိုုေျပာရမယ္ဆိုုရင္

low tension က single phase 230 V , three phase 400 V

high tension က single phase 6.6kV, three phase 22kV

Extra high tension က 66 kV

Ultra high tension  က 230 kV တိုု့ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

ဒါေတြကိုု ဘယ္လိုုခြဲျခားေလွ်ာက္ရမလဲဆိုုရင္ ကိုုယ့္ရဲ႕သံုုးစြဲမယ့္ ဓာတ္အားလိုုအပ္ခ်က္ေပၚ မူတည္ၿပီး တြက္ခ်က္ေလွ်ာက္ထားရမွာျဖစ္ပါတယ္။ ကိုုယ့္စက္ရံုုရဲ႕အသံုုးက

1)     23kVA, 100A ဆိုုရင္LT

2)     1700 kW -12750 kW ၾကားဆိုုရင္ 2 HT

3)     12751 kW -25500 kW ၾကားဆိုုရင္ 4 HT

4)     25500 kW ကိုုပဲ contract ခ်ဳပ္ၿပီးသံုုးမယ္ဆိုုရင္ EHT

85500 kW ကိုု contract ခ်ဳပ္ၿပီးသံုုးမယ္ဆိုုရင္ UHT ကိုု စသျဖင့္ ခြဲျခား ေလွ်ာက္ထားရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။